Δήμος Μούτσης - Dimos Moutsis Το όνειρο - Le rêve

Το όνειρο - Le rêve

Στίχοι - Μουσική:   Δήμος Μούτσης
Paroles et musique : Dimos Moutsis    

https://www.youtube.com/watch?v=-KtvpW2lfww

NB : J'ai eu de la difficulté à traduire "έιβαλα"
Je pensais que c'était un nom de ville mais il n'y a pas de majuscule.
Il semblerait que cela vienne du turc,
J'ai trouvé ceci "Για την ακριβή προέλευση δεν ξέρω, μπορώ όμως να διαβεβαιώσω οτι το τραγούδαγε η γιαγιά μου (πρόσφυγας  Μ.Ασίας 1922) και είναι από τις πολύ παλιές παιδικές μου αναμνήσεις... και έλεγε εϊ-βαλά... ίσως από το eyvallah που σε ελεύθερη μετάφραση είναι κάτι σαν "στο καλό" ή "ωρα καλή"... ή από το iyi-allah που επίσης ελεύθερα είναι σαν "θεέ μου" ή "καλά θεέ"
Απο ιδιωματισμούς και επιφωνήματα της καθημερινότητας που άκουγα και θυμάμαι από τότε, τολμώ και δίνω μια εξήγηση Smile που δεν είναι απαραίτητα και σωστή... μιά άποψη μόνο.

ici : http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=Splatt_Forums&file=viewtopic&topic=27684

et ceci : "ΕΙΒΑΛΑ is "eyvallah" in turkish which derives from arabic word إى والله (in latin characters;  iy wallāhi) . Literally, it is a gesture of saying yes, depending on an oath (in arabic case, the oath is the god i.e allah)"
ici : https://plus.google.com/104520583727709364730/posts/QB7u1hi98oV

Donc j'ai traduit par "mon dieu".

Quant à "δερβίσηδες" j'ai traduit par "homme fiers" mais peut-être est-ce mieux de mettre "derviches"?

-----------------------------------------------------------------------------------------

Βρέθηκα σε κύκλο σκοτεινό στ’ όνειρο που είδα χθες το βράδυ
κι ήμουνα απ’ τη μια του κύκλου εγώ κι εγώ από την άλλη
κι ήμουνα απ’ τη μια του κύκλου εγώ ήμουνα εγώ κι από την άλλη
έτοιμος να μου αποκριθώ και να ρωτήσω πάλι
κι ύστερα χάθηκα μακριά, χάθηκα σε ολάνθιστα περιβόλια,
παρέα με τους δερβίσηδες γύρω από τη φωτιά, χορεύοντας και τραγουδώντας
έιβαλα χορεύοντας και τραγουδώντας, έιβαλα χορεύοντας και τραγουδώντας.
Je me suis trouvé en rêve dans un sombre cercle que j'ai vu hier soir
Et j'étais de l'un et l'autre côté du cercle (2 x)
Prêt à me répondre et à m'interroger encore
Plus tard je me suis perdu loin, je me suis perdu dans des jardins fleuris
En compagnie d'hommes fiers (derviches) dansant et chantant autour du feu
Mon dieu, chantant et dansant

Κι είδα ένα παιδί, μικρό παιδί που έπαιζε και μου `ριχνε στα ζάρια
το ύστερο του πόθου μου φιλί, τα πρώτα παιδικά μου χάδια
κι εκεί εκείνη τη στιγμή άκουγα να τραγουδάνε εντός μου,
ο ύπνος με το θάνατο μαζί, τραγούδια του ερωτός μου
κι ύστερα πάλι ξαφνικά, χάθηκα σε ολάνθιστα περιβόλια,
παρέα με τους δερβίσηδες γύρω από τη φωτιά, χορεύοντας και τραγουδώντας
έιβαλα χορεύοντας και τραγουδώντας.
Et j'ai vu un enfant, un petit enfant qui jouait et m'a lancé les dés
L'ultime baiser de mon désir, mes premières caresses enfantines
A cet instant j'ai entendu chanter en moi,
Le sommeil et la mort, ensemble, des chansons de mon amour
Et de nouveau, soudainement, je me suis perdu dans des jardins fleuris,
En compagnie d'hommes fiers (derviches) dansant et chantant autour du feu
Mon dieu dansant et chantant.

Κι είδα τις ελπίδες μας σκιές, βάδιζαν αμίλητα εμπρός μου,
σύμβολα, σημεία και μυστικές μορφές αυτού του μάταιου κόσμου
και είκοσι αιώνες σκοτεινοί έφταναν στο τέλος τους πια τώρα
κι από `ναν κόσμο σ’ άλλονε τελικά, εμείς, περνάμε, λέει, ώρα την ώρα
κι ύστερα πάλι ξαφνικά, χάθηκα σε ολάνθιστα περιβόλια,
παρέα με τους δερβίσηδες γύρω από τη φωτιά, χορεύοντας και τραγουδώντας
έιβαλα χορεύοντας και τραγουδώντας, έιβαλα χορεύοντας και τραγουδώντας.
Et j'ai vu des ombres, nos espoirs, sans voix devant moi,
Des symboles, des signes et des formes secrètes de ce monde vain
Vingt siècles sombres sont maintenant arrivés à leur terme
Finalement d'un monde à l'autre, nous, nous passons, dit-on, heure après heure
Et de nouveau, soudainement, je me suis perdu dans des jardins fleuris,
En compagnie d'hommes fiers (derviches) dansant et chantant autour du feu
Mon dieu, dansant et chantant.

Βρέθηκα σε κύκλο σκοτεινό στ’ όνειρο που είδα χθες το βράδυ
κι ήμουνα απ’ τη μια του κύκλου εγώ κι εγώ από την άλλη
πες μου τι είν’ αυτά που βλέπω εδώ, πρόφτασα να πω στον εαυτό μου,
μη μιλάς μον’ κοίτα και πέρνα λέει αυτός και βγήκα από τ’ όνειρό μου.
Je me suis trouvé en rêve dans un sombre cercle que j'ai vu hier soir
Et j'étais de l'un et l'autre côté du cercle (2 x)
Dis-moi, que vois-je ici, ai-je eu le temps de dire en moi-même
Ne parle pas, regarde seulement et passe, dit celui que j'ai sorti de mon rêve.

Bonne traduction Elpida !

έιβαλα - je ne sais pas le traduire pour être honnête - il existe plusieurs traductions contradictoires car le terme est passé par plusieurs langues (arabe- perse - turc et avec des significations différentes) comme aussi : Στο καλό, βέβαια , πιο βαθύ etc.... dans tous les cas ce n'est pas un terme grec et il ne figure dans aucun dico grec - chacun peut dire ce qu'il veut

Voici ce qui est rapporté sur un forum grec sur έιβαλα

" Το σχόλιο και η άποψή σου συμφωνούν με τη δική μου (Μικρασιάτικο και έι-βαλα). Η εξήγηση για το επιφώνημα ότι έχει την έννοια "στο καλό" , "η ώρα η καλή" συμφωνεί με τον υπόλοιπο στίχο (...πάμε γιαλό γιαλό). Απόδειξη και η χρήση του στο κλασσικό ρεμπέτικο του Απόστολου Χατζηχρήστου ("Σμυρνιωτάκι") που παραθέτεις, πάλι με τη λέξη πάμε: Πάμε στο Φάληρο έι-βαλά!...Με μια μικρή βαρκούλα, πάμε..."


Une autre opinion

" Το "έϊ βαλά" εκτός από του Μούτση (που πραγματικά είναι υπέροχο και έκανες καλά που μας το θύμισες) υπάρχει και σε αρκετά ακόμη τραγούδια. Προσπάθησα από τα συμφραζόμενα να καταλάβω τι εννοεί στο καθένα, δεν κατάφερα και κάτι σίγουρο, πάντως πρόκειται για επιφώνημα ή έκφραση της Ανατολής... δεν είναι ελληνικό"


C'est mieux d'utiliser derviches se ca se dit en français - ca signifie mendiant , là aussi c'est un terme perse

Merci Hélène.
En cherchant le sens de "έιβαλα" sur Google j'ai vu que ce mot était repris dans plusieurs chansons, il y en a même une chantée par Dimitra Galani dont c'est le titre
mais je ne sais pas si c'est vraiment le même mot car les accents ne sont pas identiques
Εϊβαλά: ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΑΛΑΝΗ(1973)
https://www.youtube.com/watch?v=JQRV0aPae0o

Justement Elpida comme ce n'est pas un terme grec chacun l'orthographie à sa manière  - Il n'est jamais rentré dans un dictionnaire officiel comme d'autres termes d'origine étrangère  - De plus les termes turcs en grec qui étaient utilisés  dans le langage familier  (noms de métiers en particulier  )  sont en voie de disparation.